Baden

Baden = Burgunderland = (beter dan) Bourgogne

Als je aan Duitse wijn denkt, denk je meestal aan Riesling. Wist je echter dat Duitsland op de 3de plaats staat wat betreft de productie van Pinot Noir? Hij heet hier wel iets anders, Spätburgunder, vanwege het feit dat de druiven relatief laat rijpen hier, maar het is dezelfde druif. Hoewel alle 13 wijngebieden van Duitsland de Spätburgunder verbouwen is Baden wel het gebied in Duitsland dat bekend staat om zijn mooie Pinot Noir.   Baden is een wijngebied in Duitsland dat net iets meer naar het zuiden ligt dan de rest van de Duitse wijngebieden en omdat het daardoor hier wat warmer is doen de Bourgogne druiven het hier zo goed. Van noord naar zuid is het gebied 400 kilometer lang en heeft het 15.836 hectare wijngaard.  Het is hiermee het langste wijngebied van Duitsland.

Baden staat wat betreft zijn productie op de 3de plaats in Duitsland. Bedenk dat slechts vier “Anbaugebiete” (Rheinhessen, Pfalz, Baden en Würtenberg) verantwoordelijk zijn voor 80% van de gehele wijnproductie in Duitsland.  De Spätburgunder wordt al sinds middeleeuwen verbouwd in Duitsland, maar is eigenlijk pas sinds de jaren 90 hier populair geworden. Waarschijnlijk mede door de klimaatverandering werd het steeds beter mogelijk om de druif te laten rijpen en mooie frisse, fruitige maar ook kruidige wijnen te maken. 

Zeg je Baden dan zeg je eigenlijk Spätburgunder. De regio is bekend om zijn mooie rode wijnen. Door zijn zuidelijke ligging is Baden het warmste wijngebied in Duitsland en de Spätburgunder vindt dat fijn. Met name Kaiserstuhl, een oude vulkaan met een originele hoogte van wel 1000 meter, kan de vele eisen van de Spätburgunder wel handelen en 40% van de Duitse Pinot Noir komt dan ook hier vandaan. Baden wordt gezien als Burgunderland, want je kunt hier ook mooie Grauburgunder en Weissburgunder vinden. Ondanks dat het gebied bekend is om zijn mooie rode wijnen, wordt er meer wit verbouwd. De Müller-Thurgau is de meest aangeplante druif hier. Naast de Grau en Weissburgunder vind je hier sinds kort ook mooie Chardonnay, vaak op hout gerijpt. Tot 1990 was het niet toegestaan in Duitsland om Chardonnay te gebruiken voor de kwaliteitswijnen, maar inmiddels vind je onder andere in Baden deze druif.  Het is in Baden warmer in vergelijking met de rest van Duitsland en hierdoor is het makkelijker om je druiven goed te laten rijpen en zal je veel minder restsuiker vinden. Minder zoete wijnen dus! Ongeveer 65% van de wijnen die uit Baden komen zijn droog in tegenstelling tot bijvoorbeeld de wijnen uit het Mosel gebied waarvan maar 30% droog is. Zoals je in bovenstaand stukje merkt is de naam Riesling nog niet gevallen. Deze druif kom je ook nauwelijks hier tegen, maar er zijn wel enkele toppers te vinden (zie straks bij tips). 

Baden feiten

Het gebied: Het oppervlak van de wijngaarden in 2019: besloeg 15.836 hectare. Verdeling in 9 Bereiche, 16 Grosslagen en 306 Einzellagen.  De 9 Bereiche waaronder Baden is verdeeld zijn allen wat betreft klimaat en bodem erg authentiek. Vandaar dat de wijnen erg verschillend kunnen zijn en ook de druiven hebben hun favoriete plekken. Spätburgunder en Riesling vind je met name in het midden van Baden in het gebied Ortenau. Rode en witte Burgunder groeien met name in het warme zuiden in Breisgau, Kaiserstuhl en Tuniberg. Gutedel is een specifieke druif voor Baden welke je met name in het Markgräflerland vindt bij de grens met Zwitserland. De Spätburgunder en de Müller-Thurgau groeien tenslotte aan de Bodensee. 

Klimaat: zonnig en warm klimaat met Kaiserstuhl als warmste plek. 

Wijn: 60% wit en 40% rood. 34% Spätburgunder, 15% Müller-Thurgau, 14% Grauburgunder, 10% Weissburgunder, Riesling, Gutedel, Silvaner, Traminer.

Grond: Morenegrind op het Bodenmeer, tertiaire kalksteen, klei en mergelbodems, enorme lössafzettingen, vulkanische bodems in het Kaiserstuhl- en Markgräflerland, schelpkalksteen en Keuper in Kraichgau en Taubergrund. De vulkanische bodem zorgt voor krachtige wijnen. De lössbodem geeft dan weer aromatische wijnen. 

Tips

Bernhard Huber is één van Baden’s echte Spätburgunder visionairen. Zijn Spätburgunder worden unaniem tot beste rode wijnen van Duitsland uitgeroepen. Volgens Jancis Robinson kunnen zijn topcuvées de battle goed aan met top Bourgognes. Zelf heb ik ze nog niet mogen testen. Zag dat de zoon van de inmiddels overleden Bernhard ook een Chardonnay heeft uitgebracht. Maar eens proberen.  Wijnen zijn te koop via www.pasteuning.nl

Karl H. Johner Grauer Burgunder 2018 een heerlijke witte wijn met gelijk de vuursteentjes in de neus dankzij de vulkanische bodem hier. Frisse zuren, meloen, peer en als hij een beetje opwarmt komen de tropische fruit aroma’s je tegemoet. Een super prijs-kwaliteit verhouding. Te koop voor €14,50 bij www.wijnaandekade.nl

H.Schlumberger Riesling Britzingen Muggardter Berg Kalkgestein Trocken 2017 Aroma komt je glas uit. Sinasappel, mineralig, mooie zuren, complexe wijn. Als je hem blind proeft zou ik op een nieuwe wereld wijn ingezet hebben. Deze Riesling is dus vrij bijzonder, omdat Baden niet echt de Riesling streek van Duitsland is. De wijngaard op de Muggardter Berg ligt op 400 meter boven de zeespiegel. Daardoor is het hier wat koeler dan in de rest van Baden. Ook kijken de wijngaarden naar het Oosten in plaats van dat ze op het zuiden gericht zijn. Al met al levert het een mooie fijn-fruitige, elegante Riesling. Ik heb hem via een Baden pakket gekocht bij www.tirebouchon.nl