Men is wakker geworden in de wijnindustrie. Steeds meer informatie en kennis verschijnt en wordt gedeeld over de impact van een fles wijn op onze CO2 uitstoot. Hoewel de carbon foorprint van een fles wijn nog steeds vele malen minder is dan van een pak melk kan je er niet meer om heen dat ook de wijnindustrie een bijdrage moet gaan leveren aan de duurzaamheid van hun product.
Ooit nagedacht over hoeveel CO2 er vrij komt bij de wijnproductie?
De Carbon footprint van een fles wijn is ongeveer 1.3 kg CO2. Dit is vergelijkbaar met 6 km rijden met een dieselauto. Ter vergelijking de CO2 uitstoot van een pak melk is 3,2 kilo
Het begint al in de wijngaard. Het gebruik van chemische middelen als pesticiden en mest hebben een impact op de omgeving. Ook komt CO2 vrij bij het gebruik van machines die ingezet worden voor het onderhoud van de wijngaard, oogsten, persen en fermenteren van de wijn. Maar een groot deel van de vervuiling wordt veroorzaakt door de wijnfles. Het maken van een glazen fles, maar ook het vervoer van deze relatief zware verpakkingsmaterialen veroorzaakt veel CO2 uitstoot.
De glazen wijnfles is verantwoordelijk voor ongeveer 40-50% van de carbon footprint. Je zou het niet verwachten maar een glazen fles is alles bij elkaar misschien wel onvriendelijker voor de natuur dan een plastic fles. Wist u dat de oudste glazen wijnfles uit 325-350 AD dateert en sindsdien verpakken we onze wijn nog steeds op dezelfde manier. Innovatie heeft hier in al die eeuwen dus nog niet toegeslagen, maar misschien wordt het nu tijd om daar wat aan te doen. Waarom is glas zo vervuilend. Het zit hem in de hele keten. Voor het smelten van glas en het maken van een fles is al veel energie nodig, vervolgens is het vervoer van glas zwaarder dan van ander materialen wat meer brandstofverbruik veroorzaakt. Glazen flessen zijn ook inefficiënter wat betreft ruimte, dus minder flessen per m2 kunnen vervoerd worden in vergelijking met roestvrijstalen containers of dozen en tenslotte gooien we glas zo goed als altijd weg. Maar glas is helemaal niet zo milieuvriendelijk recyclebaar. Zeker groen glas kan eigenlijk niet meer herbruikt worden en glas laten omsmelten kost weer zoveel energie dat het alles bij elkaar niet rendabel is.
Heel verassend komt uit een onderzoek van Ernst en Young dat het gebruik van een kurk de carbon footprint bijna kan halveren in vergelijking met het gebruik van een schroefdop. Goed nieuws dus voor de kurk fans onder ons. Je zou denken dat het laten groeien en bewateren van kurkbomen slecht is voor het milieu is, maar uit onderzoek blijkt dat de kurkbomen veel CO2 uit de lucht vangen en huisvesting geven aan veel dieren en dus, inclusief het hele proces om een kurk te maken, CO2-negatief zijn. Sterker nog, een kurk voor een normale wijnfles vangt ongeveer 309 gram CO2 weg. Als je bedenkt dat de footprint van een fles wijn 1200 gram is, heeft die kurk dus een enorme positieve impact en is er geen ruimte in mijn ogen voor die schroefdop, die niet bio-afbreekbaar is en waarbij het maken ervan veel CO2 vrij komt.
Andere oplossingen waar men nu naar aan het kijken zijn de volgende:
- In de wijngaard kun je dus al beginnen door de biodynamische technieken toe te passen en toch de druiven met de hand te gaan plukken, wat vaak de kwaliteit ook ten goede komt. Verder is het gebruik van zon- en windenergie een stap vooruit op de duurzaamheidsladder.
- Er wordt veel geëxperimenteer met de verpakkingsmaterialen. Het recyclen van flessen lijkt niet heel veel bij te dragen. Het ophalen, schoonmaken en verwerken en vervolgens weer distribueren kost allemaal energie en laat een nieuwe print achter. Het laten hervullen van je wijnfles is wel een hele mooie oplossing die nu in Amerika door twee startup wordt getest. Kijk voor meer info op https://www.greenbiz.com/article/these-entrepreneurs-want-consumers-reuse-wine-bottles. Volgens mij is dit initiatief nog niet in Nederland opgepakt, dus ik zie een mooie business opportunity.
- Ook is men aan het kijken naar het gebruik van minder zware flessen. Dit scheelt al een stuk. Een wijnfles, met uitzondering van de champagnefles waarbij je niet zoals vroeger het risico wil lopen dat de flessen spontaan exploderen, hoeft niet zwaar te zijn. Meestal is dit iets wat uit traditie in een bepaalde regio is ontstaan. Daarnaast is het puur marketing. Een grote, zware fles valt meer op en de consument wil ook nog wel eens het idee hebben dat er meer wijn zit in een grote fles. Daarnaast associeert men een zwaardere fles met betere kwaliteit. Sinds vorig jaar is Jancis Robinson een campagne gestart om meer bewustwording te creëren en vermeldt zij nu het gewicht van de fles bij elke recensie.
- Verder komt in het kader van dit onderwerp toch ook weer de wijn in pakken en bag in box om de hoek kijken.
- Men kijkt naar alternatieven voor het vervoer van wijnen. Export via vliegtuigen is natuurlijk het meest vervuilend. Transport per boot en trein is dan ook weer beter dan via vrachtwagens. Helemaal mooi zou via elektrische treinen zijn.
- Een andere optie is dat je de wijn per bulk verscheept en pas ter plaatse in flessen of andere verpakkingsmaterialen doet. Klinkt heel erg logisch, maar hier zit een enorme hobbel in de weg. In veel appellations is het namelijk verplicht dat de wijn ter plekke gebotteld moet worden. Doe je dit niet dan mag je niet de DOC of DOCG-kwaliteitsnaam aannemen. Het is dus maar de vraag of de EU en/of de lokale wijn autoriteiten de wijn wet op dit gebied wil gaan aanpassen.
Het is niet de bedoeling om het fun gevoel van wijn weg te halen, ook wil ik niet zeggen met dit stuk dat je beter wijn dan melk kan gaan drinken.. maar het kan nooit kwaad om bij je volgende glas eens stil te staan bij dit onderwerp.
Proost!