In Chablis heb je 4 classificaties wijnen. De meest eenvoudige wijnen zijn de wijnen met een label ‘Petit Chablis’. Eén klasse hoger is gewoon ‘Chablis’. Vervolgens heb je dan ‘Chablis Premier Cru’en tenslotte de ‘Chablis Grand Cru’. Voor een Chablis Grand Cru betaal je ongeveer 40-60 euro. Voor dit bedrag kun je misschien net een Premier Cru uit de rest van de Bourgogne vinden. Een Chambertin Grand Cru uit 2012, gemaakt door de familie Girourd uit Beaune, wordt verkocht voor 273 euro. Je kunt van beide prijzen je afvragen of dat goedkoop genoemd mag worden, in je achterhoofd houden dat de gemiddelde Nederland niet meer dan 4 euro bereid is om uit te geven aan een fles wijn, maar een duidelijk verschil tussen beide Bourgognewijnen is er wel. Dus het feit dat alle Bourgognewijnen duur zijn wordt eigenlijk door Chablis en Beaujolais enigszins ontkracht. Sterker nog, er zijn dus nu mensen die vinden dat Chablis het niveau van de Bourgogne naar beneden haalt, door te weinig voor haar wijnen te vragen.
Laten we beginnen met de vraag: “Wat bepaalt nu de prijs van een fles wijn?”. Ten eerste zijn dit natuurlijk de productie kosten. Hoeveel kost het om de wijngaard te onderhouden, moet je wijnstokken op een steile helling verzorgen, waardoor meer mensen nodig zijn en machines minder gebruikt kunnen worden, hetgeen de kosten omhoog gooit. Wordt er handmatig geplukt, vanwege de lokale regels, de Premier of Grand Cru eisen of mag er met machines geplukt worden, wat weer een stuk goedkoper en sneller is? Heeft de rijping plaats gevonden op houten vaten of in stalen tanks. Dan heb je nog de marketing kosten, die natuurlijk in de prijs terug te vinden zijn. Andere bijkomende kosten zijn de marge van de importeur, accijnsbelasting, de marge van de supermarkt of verkoper en 21% btw. Alles bij elkaar is de basis kostprijs van een fles wijn minimaal vijf euro. Een andere, niet onbelangrijke factor die de prijs bepaald is de schaarste toeslag. Hoe minder er van een exclusieve wijn op de markt is gekomen, des te meer men bereid is ervoor te betalen. De hoeveel van een wijn die elk jaar verschijnt wordt onder andere bepaald door de grootte van de wijngaard, de opbrengst dat jaar en de invloeden van het weer. Montrachet is één van de duurste Grand Cru wijnen uit de Bourgogne. Mensen zijn bereid om 700 euro voor een fles uit te geven. Eén reden is, naast de exclusieve en lang bestaande naam van het huis en de bewezen kwaliteit, dat er jaarlijks ‘maar’ 50.000 flessen ter verkoop worden aangeboden. Voor liefhebbers dus een must have waar ze bereid zijn om voor te betalen. Uiteindelijk is de belangrijkste factor bij wijn ‘wat de gek ervoor geeft’. Veel mensen, zijn bereid om voor een naam te betalen. Met name de Chinese wijnkopers staan hierom bekend. Maar ook de export van Franse wijnen naar Rusland en Amerika is fors toegenomen.
De prijs van wijn wordt dus bepaald door een optelsom van directe kosten, zoals locatie wijngaard, personeel, gebruikte machines, verpakking- en productiemethode en daarnaast de indirecte toepasbare toeslagen. Twee recente mooie voorbeelden. De waarde van een Fles Château Cheval Blanc uit 1947 is geschat op 228.201 euro. Het is mij niet helemaal duidelijk of deze 6L fles alleen op deze waarde is geschat of dat deze ook daadwerkelijk voor dit bedrag is verkocht. In 2018 is een fles Romanee-Conti uit 1945 verkocht voor 558.000 dollar. Tot nu toe het hoogste bedrag dat ooit betaald is voor een fles wijn. In ieder geval een bedrag dat verdampt, net zoals de alcohol bij het ontkurken van de fles. Meer het gaat natuurlijk om het moment.
Terug naar Chablis. Chablis, maakt onderdeel uit van de Bourgogne streek. Het is in de afgelopen jaren behoorlijk gegroeid. Van 500ha in de jaren 60 tot 5600ha tegenwoordig. Hiermee vormt de regio nu ongeveer 23% van de wijngaarden in de Bourgogne. Ze maken er alleen maar witte wijn, gemaakt van de Chardonnay druif. De term terroirwijn is met name op Chablis van toepassing. Zijn karakteristieke frisse zuren, smaak van groene appel, citrus fruit, bloemig karakter en mineraliteit zijn volledig te danken aan de Kimmeridgian bodem en het koele, continentale klimaat. Tevens is het in Chablis erg ongebruikelijk om houtrijping te gebruiken, hetgeen in de rest van de Bourgogne juist wel vaak wordt gebruikt. Je zou dus kunnen zeggen dat Chardonnay in zijn puurste vorm, alleen te vinden is in Chablis en hierdoor dus gezien kan worden als kwalitatief de beste Chardonnay die er op de wereld te vinden is. Echter de regio heeft van oudsher te maken met een imagoprobleem. In de ‘World Atlas of Wine’ staat: Chablis is one of the wine world’s most underestimated treasures. Dit vertaalt zich dus ook terug in de prijs.
Chablis heeft in het verleden pech gehad. Al in de 19deeeuw werden ze eerst getroffen door meeldauw en direct daarna door Phylloxera. Ook de intrede van de trein in 1856 zorgde ervoor dat de goedkopere wijnen uit Zuid-Frankrijk makkelijk de weg naar Parijs konden vinden en de vraag naar Chablis nam af. Het aantal wijngaarden slonk fors van 40.000 ha tot 500 ha. De wijnen werden in tegenstelling tot de andere delen van de Bourgogne met name gemaakt voor de export. Chablis was onder de Fransen niet erg geliefd. In het buitenland werd het echter gezien als een prima drinkbare en goedkope wijn die te vinden was in de supermarkt en op de simpelere wijnkaart. Goed voor de verkoopcijfers, maar niet bijdragend aan een imago van superieure kwaliteitswijn. Ook was de naam Chablis niet beschermt en kon iedereen, over de hele wereld zijn wijn Chablis noemen, zelfs als er geen Chardonnay druif mee in contact was gekomen. Dit is inmiddels sinds 2005 niet meer mogelijk en de naam is nu alleen te gebruiken voor wijn gemaakt in de Chablis regio. Daarnaast heeft Chablis mogelijk meer te kampen met weersproblematiek dan andere wijngebieden door zijn noordelijke ligging. De kwaliteit is elk jaar erg wisselend. Vorst in het voorjaar en hagelbuien kunnen de oogst en hiermee gepaard gaande kwaliteit behoorlijk beïnvloeden en een te koude zomer of een te nat najaar kunnen problemen geven met de rijping van e druif en de hiermee gepaard gaande complexiteit van de wijn. Tot voor kort waren er nog weinig middelen ter beschikking om de schade door kou te beperken. Echter door toename van de kennis en de aanpassing van de regels kunnen nu schade door vorst en kou beperkt worden door het gebruik van irrigatiesystemen en warmte potten en mogen de wijnranken beschermd worden tegen hagel met netten. De afgelopen jaren zijn het aantal hectare wijngaard weer toegenomen. Ondanks het feit dat er nog geen unanimiteit bestaat over de regels voor bijvoorbeeld Grand Cru en Premier Cru, is de kwaliteit wel fors verbeterd en beginnen de Fransen Chablis nu ook te ontdekken.
Is de prijs van Chablis dus te laag en moet het iets aan haar bekendheid gaan doen?
Waar en Niet Waar
De prijs is nu lager dan de rest van de Bourgognewijnen, maar er gaat ook meer op de markt komen, omdat het aantal wijngaarden fors is gegroeid en er meer oogst behouden zal blijven door betere preventie. Dit in ogenschouw nemend verwacht je dat de prijs niet zal stijgen. Echter de producenten willen natuurlijk hun wijnen wel verkopen en zullen mogelijk meer aan marketing gaan doen. Veel mensen associëren Chardonnay immers nog steeds met een zware, botterige vette, witte wijn. Gaan ze daarnaast in Chablis ook nog eens overeenstemming krijgen over de kwaliteitsregels waar een Premier Cru en een Grand Cru aan moet voldoen en meer als één naar buiten treden, dan kan men niet anders dan de kwaliteit van deze mooie wijnen meer op waarde te gaan schatten en zullen dus (helaas) de prijzen gelijk getrokken gaan worden met de rest van de Bourgogne. Het verborgen Chardonnay pareltje zal dan ontdekt worden door meer liefhebbers. Snel dus nog maar wat flessen in de kelder opslaan.
Tip van Decanter voor beste Chablis wijnen van 2017: Blanchot Grand Cru en Les Clos Grand Crus van Domaine Francois Raveneau. Les Preuses Grand Cru van Vincent Dauvissat. Er staan ook enkele Premier Crus op de lijst: 1er cru Vaucoupin van Domaine Laroche en 1er Cru Vaulorent van Domaine William Fèvre. De hele lijst is te vinden op www. Decanter.com/premium/top-chablis-2017-wines-403061.
Handig om te weten dat je een Chablis Premier Cru prima 5-10 jaar weg kunt leggen en een Chablis Grand Cru 10-12 jaar. Sommige zelfs tot 20 jaar te bewaren in je kelder.