Recent werden we opgeschrikt door de dreigende plannen om een algeheel alcoholverbod in te stellen. Motivatie hiervoor is dat bewezen zou zijn dat alcohol kankerverwekkend is. Men verwijst naar de onderzoeken van de World Health Organization en hoewel er verschillende onderzoeken zijn, van trouwens verschillende kwaliteit, die de mogelijke relatie tussen alcohol en kanker aantonen, zijn er ook een heleboel studies die juist het tegenovergestelde laten zien. Ook hier geldt weer dat er twee kanten aan een verhaal zitten. Bij deze de andere kant van het verhaal.
Laten we beginnen met de Franse Paradox. Al in 1819 was het een Ierse arts Samuel Black opgevallen dat de Fransen veel verzadigde vetten eten en desondanks minder last hadden van hart- en vaatziekten. De verklaring werd toendertijd al gezocht in de rode wijnconsumptie waar de Fransen om bekend stonden en nog steeds staan. Het heeft daarna even geduurd maar in de jaren 80 is de gedachte dat het drinken van wijn gezond kan zijn voor de mens officieel in een internationale studie onderzocht en de Franse Paradox werd bevestigd. De Fransen leven langer, ondanks hun hogere vet en alcoholconsumptie. Hoe kon het dat een hogere intake van verzadigde vetten, waarvan we weten dat dit geassocieerd is met een hogere kans op hart- en vaatziektes, juist in Frankrijk een positief effect had op de gezondheid. Nader onderzoek liet zien dat dit komt door de beschermende werking van wijn. Wijn zit bordervol gezonde stofjes.
Welke beschermende elementen zitten er nu in wijn?
Soms vergeten we het, maar wijn wordt gemaakt van druiven. De druif als plant maakt stoffen aan om zich te beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf zoals Uv- straling, bacteriën en schimmels. Deze groep van natuurlijke beschermende factoren van de plant heet polyfenolen. Polyfenolen zijn stoffen die met name in de schil van de druif, pitten en stelen zitten en tijdens het persen van de druiven vrij komen. Polyfenolen is een verzamelnaam voor verschillende bioactieve stoffen. Er zijn er wel meer dan 5000. De meest bekende polyfenolen zijn bijvoorbeeld flavonoïden, anthocyanines en resveratrol. Laten we eens inzoomen op de positieve werking van deze stoffen.
1. Flavonoïden. Generaliserend kun je zeggen dat de flavonoïden passen in een gezonde levensstijl vanwege hun antioxidanten werking. De meeste van ons kennen de antioxidanten werking van blauwe bessen en ananas. Dat zit hem dus in de flavonoïden. Als arts adviseer ik mensen dan ook om rondom een operatie goed in de antioxidanten te gaan zitten. Antioxidanten kunnen vrije zuurstofradicalen wegvangen in ons lichaam. Vrije zuurstofradicalen zijn stoffen die in ons lichaam circuleren en die de lichaamscellen direct kunnen beschadigen. Ze kunnen zelfs het DNA van de cel veranderen, waardoor een kankercel kan ontstaan. Antioxidanten kunnen vrije zuurstofradicalen wegvangen en dus de kans op schade aan cellen verlagen. Dezeantioxidanten zijn niet alleen belangrijk in de preventie van kanker, maar ook in de preventie van atherosclerose, infectie en andere aandoeningen.
Een specifiek voorbeeld van een flavonoïde is procyanide. De Tannat druif bekend in Madiran, Zuid-Frankrijk, zit vol met procyanides. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat 200-300mg per dag van dit stofje je bloeddruk kan verlagen. Dit komt overeen met 2 glazen wijn.
Een anderebekende flavonoïde is Quercetine: deze stof kennen we uit de voedingssupplementenwereld. Het is een antioxidant en zit onder andere in knoflook, sperziebonen, appels en druiven. Deze plantaardige stof is bekend om zijn preventieve werking bij hoge bloeddruk, aderverkalking, infecties, diabetes, astma, kanker en ziekte van Alzheimer.
2. Anthocyaninen. Aan deze pigmenten dankt de wijn zijn rode of paarse kleur. Maar anthocyaninen hebben meer in hun mars. Ze hebben ook een antioxidante werking, vangen vrije zuurstofradicalen weg en hebben een beschermende werking tegen oxidatieve stress, met als gevolg dat ze ons beschermen tegen ontstekingen, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker.
3. Resveratrol is een krachtige antioxidant. Een stofje dat tijdens de corona periode ineens beroemd werd en door iedereen massaal werd ingeslagen. Resveratrol is een stof die naast in de schil van druiven ook in blauwe bessen, cranberries en pinda’s voorkomt. Het is echter zo veel meer dan alleen een antioxidant. Het remt ontstekingen, kan de vet- en de glucose huishouding reguleren, beschermt zenuwen en heeft goede effecten op hart- en bloedvaten. Het beschermt niet alleen de bloedvaten maar kan ook schade aan de bloedvaten helpen herstellen. Daarnaast komt uit een studie dat resveratrol de systolische bloeddruk kan verlagen. Ook laten verschillende studies de beschermende werking van resveratrolen zien bij darm, long, borst, prostaat, ovarium, cervix, lever en maagkanker. Alsof dit nog niet indrukwekkend genoeg was hebben de resveratrolen ook een beschermende rol bij leverziektes, Parkinson, Alzheimer en obesitas
Laten we tenslotte niet de meest bekende stof van wijn vergeten. Alcohol. Hoewel beladen met een negatief imago blijkt dat in een lage dosering alcohol een gunstig effect heeft op onder ander de cholesterol huishouding. Het verhoogt de concentratie van de goede cholesterol vorm HDl en verlaagd de concentratie van het slechte cholesterol LDL. Daarnaast verlaagt alcohol de kans op het ontstaan van bloedpropjes en trombose. Tevens heeft alcohol een beschermende werking op de hersenen door het verlagen van de kans op ischemie.
Een samenvatting van enkele onderzoeken die gedaan zijn naar specifieke gezondheidsvoordelen die het drinken van wijn met zich meebrengt:
1.Het drinken van met name wijn kan de kans op borstkanker verlagen. In verschillende studies is aangetoond dat minder borstkanker voorkwam bij vrouwen die maximaal 1,5 glas wijn per dag dronken. Er is zelfs een grote studie gedaan in Barcelona onder 4231 vrouwen met een leeftijd tussen de 60-80 jaar werden 4,8 jaar gevolgd. De wijnconsumptie was gemeten aan de hand van urinetesten op resveratrol en tartaarzuur. Een betrouwbare methode die laat zien dateen lage tot gematigde intake van wijn juist een lagere kans op het ontwikkelen van borstkanker laat zien bij de postmenopauzale vrouw.
2.Het drinken van wijn kan de risicofactoren op hart- en vaatziektes verlagen. Een hoog glucosegehalte in je bloed, een hoog cholesterol (LDL) en een hoge bloeddruk zijn de meest voorkomende risicofactoren voor het ontwikkelen van aderverkalking. Uit onderzoek blijkt dat alcohol een gunstig effect heeft op deze risicofactoren, waardoor minder kans op schade aan de bloedvaten optreedt.
3. Het drinken van wijn kan ingezet worden in de preventie en behandeling van darmontstekingen. De phenolische componenten in wijn werken als een prebiotica, die de natuurlijke microbiële balans van de darmflora kan herstellen zodat voedingstoffen beter worden opgenomen en schade aan de darmflora door ontstekingen worden tegengegaan.
4.Het mediterrane dieet in combinatie met wijn verlaagt de kans op de ontwikkeling van Alzheimer en Parkinson. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de effecten van lifestyle en de ontwikkeling van Alzheimer. Ook hier blijkt er sprake te zijn van een J-curve. Te weinig en teveel intake verhogen de kans op het ontwikkelen van dementie, maar een gematigde intake heeft juist een beschermende werking.
5.Het drinken van wijn kan de kans op het ontwikkelen van suikerziekte (diabetes type 2) verminderen. Dit laat onder andere een indrukwekkende studie zien uitgevoerd onder 321. 400 Volwassenen in Engeland met een 11 jaar lange follow- up. Het drinken van wijn tijdens de maaltijd verlaagde de kans op het ontwikkelen van diabetes type 2 met 14%.
6. Rode wijn verlaagd de kans op het ontwikkelen van gewrichtsontstekingen). De resultaten van twee Zweedse studies met in totaal meer dan 2000 deelnemers, liet zien dat alcohol een beschermende werking heeft tegen het ontwikkelen van RA (reumatoïde artritis). Hoe ze dit precies moeten verklaren wordt nog nader onderzocht.
Welke wijn moet ik nu drinken?
Slecht nieuws voor de witte wijndrinkers onder ons. Rode wijn heeft 10x meer polyfenolen met hun antioxidante werking dan witte wijn en hiermee lijken de bovengenoemde gezondheidsvoordelen met name dus gelinked te zijn aan rode wijn. Dit komt omdat rode wijn gemaakt is door fermentatie op de schil en soms inclusief stelen, waardoor uiteindelijk meer van die gezonde polyfenolen in de wijn terecht komen. Zoals te verwachten is hebben druiven met een dikke schil, zoals Cabernet Sauvignon, dan ook een hogere concentratie aan polyfenolen. Voor de liefhebbers onder ons die van tannine rijke wijnen houden zoals Tannat en Sagrantino, ook deze druiven zitten bordervol goede stoffen. Je zou kunnen zeggen hoe bitterder, des te beter. Echter, gelukkig maar, het zijn niet alleen de zware wijnen die we moeten drinken. Pinot Noir en Merlot mogen we niet onderschatten. Deze hebben namelijk weer veel resveratrolen.
Sangiovese is weer rijk aan Quercetine.Om de witte wijndrinkers niet helemaal teleur te stellen, zijn er hier ook wat witte druiven die goed in hun antioxidanten zitten: Chardonnay, Riesling, Sauvignon blanc en Silvaner.
Zoals altijd zijn er kleine groepen die bepalend zijn voor het gedachtengoed . Zo blijkt dat slechts 10% van de populatie in Amerika verantwoordelijk is voor 75% van de totale alcohol intake hier. Dit excessieve gedrag, verklaart de vreselijke gevolgen waarmee we worden geconfronteerd van overmatige alcohol intake. Echter, gematigde intake, lijkt gelukkig niet alleen maar slecht te zijn. Nogmaals wil ik ook benadrukken dat het gaat om een mediterrane levensstijl, waarbij goede voeding in combinatie met beweging en veel vitamine D een essentiële aanvulling zijn op dat glas wijn.
Ik sluit dan ook graag af met de volgende Quote:
Dokter, is wijn goed voor mijn hart? Natuurlijk, zo lang je maar de juiste dosering krijgt.
Literatuurlijst:
er%20tegen,en%20berberine%20(preklinische%20studies).
wine/
driën%20(in%20onder,stress%20en%20leverschade%20(dierstudies).
%20antioxidant%2C%20anti%2Dinflammatory,%2C%20diabetes%2C%20Alzheimer%2
7s%20disease%2C%20and
questions/health-nutrition-benefits-of-drinking-red-and-white-
wine/#:~:text=Vitamins%20and%20minerals%20found%20in,are%20also%20found%2
0in%20wine.
diabetes#:~:text=Consuming%20wine%2C%20beer%20and%20liquor,risk%20of%20ty
pe%202%20diabetes.
%20consumption%2C%20associated%20with,in%20an%20age%2Ddependent%20ma
nner.https://winefolly.com/tips/what-types-of-red-wines-are-good-for-you/