Umbrië is de enige volledig ingesloten regio in het centrale deel van Italië en staat ook wel bekend als het groene hart van Italië. De wijngeschiedenis gaat hier niet zover terug als in andere delen van Toscane. De eerste documentatie over de Sagrantino is uit 1598. In 1970 was er nauwelijks meer wijnproductie in dit gebied, omdat iedereen naar de steden was vertrokken. In 1971 was er nog maar 25 hectare voor Sagrantino productie over.
De regio is met name bekend om zijn frisse witte wijn Grechetto di Orvieto en huis van de native druif Sagrantino. Je ziet hier ook Merlot en Cabernet Sauvignon.
Klimaat
Continentaal met warme zomers en koude winters en gematigde regenval. Ideale condities voor rode wijnproductie.
Druivensoorten
- Sangiovese (20%)
- Trebbiano Toscano (12%)
- Grechetto di Orvieto (11%)
- Merlot (10%)
- Sagrantino (7%)
- Cabernet Sauvignon (5%)
Grechetto
Dit is een witte druif met dikke schil, waardoor goed bestand tegen schimmels en hierdoor geschikt voor late oogst. Wijnen van grechetto hebben een medium intensiteit met aroma van lemon en witte bloemen, hoge zuren en medium body.
Sagrantino
Deze druif komt van oorsprong uit deze regio en is anders dan andere druiven, omdat hij meer polyfenolen heeft. Bijvoorbeeld 2x zoveel als een Cabernet of een Merlot en 3x meer dan de Sangiovese. Hierdoor hebben de wijnen meer kleur, meer body en meer tannines, complexe aroma’s en kunnen lang rijpen. Deze tannines maken de druif ook uitdagend in het wijnmaak proces. Oogsten bij perfecte rijpheid is essentieel. Een mooie vergelijking is gemaakt waarbij de wijnmaker zegt dat Sagrantino is als een wild paard. Je moet het domineren zowel in de wijngaard als tijdens het wijnmaken om het te kunnen temmen. De forse tannines zijn ook de reden waarom volgens de DOCG-regels de wijn minimaal 37 maanden moet rijpen waarvan 1 jaar in eiken. Door de klimaatverandering en het feit dat je een Sagrantino niet te vroeg kan plukken is het alcoholpercentage nu vaak hoog (>15%). Hij heeft veel zon en warmte nodig om goed te kunnen rijpen en heeft een gematigde productiviteit. De wijngaarden liggen vaak op 220-470m om meer zonlicht te vangen. De belangrijkste dreiging zijn kleine spinnetjes die de groei kunnen remmen.
Aromaprofiel: Zwart fruit, pruimen, rozen, blackberry jam, baking spice, balsamic notes, pine forest, menthol. Hoge zuren en hoge tannines.
Denominations
- Orvieto DOC
Wijnen zijn min 60% Trebbiano Toscano en/of Grechetto
100-550 m
De beter wijnen hebben meer Grechetto om meer smaak intensiteit toe te voegen.
Medium(-) intensiteit, lemon, appel, medium alcohol en medium (+) alcohol.
Max yields 77 hL/ha
Superiore categorie: 56 hL/ha
Vaak rijping op roestvrij staal om de fruit aromas te behouden.
- Rosso di Montefalco DOC
Dit is een DOC die wijnen maakt met name van Sangiovese. Het is geen B versie van de Montefalco Sagrantino, maar een wijn op zichzelf. Ze zeggen zoals in Chianti een Montefalco Sagrantino is koning en de Montefalco Rosso is de koningin.
De bodem in Montefalco bevat veel klei en daarnaast limestone. Hierdoor heeft Sangiovese uit Montefalco een goede structuur en een diepe kleur en Sagrantino geeft dan wat extra body aan de wijn.
60-70% Sangiovese met 10-15% Sagrantino
Max yields 77 hL/ha
Minimaal 18 maanden rijping
- Montefalco Sagrantino DOCG
100% Sagrantino
Rijping 37 maanden, 1 jaar hout
Yields 52 hL/ha
Door lagere opbrengst en langere rijping zijn deze wijnen duurder
Vroeger 2 mnd maceratie periode, nu vaak korter (2-3 weken)
Soms Frans eiken om de wijnen wat zachter te maken en soms grote traditionele vaten met hierna flesrijping
Aromaprofiel: kersen en wilde bessen. Minder rijpingspotentieel dan de Sagrantino.